Sinediabolo, nullus dominus
(δίχως τον διάβολο, δεν υπάρχει Θεός)
παραδοσιακό ρητό
Ο Εωσφόρος και η λατρευτική του εξέλιξη διαμέσου των αιώνων(δίχως τον διάβολο, δεν υπάρχει Θεός)
παραδοσιακό ρητό
Ο Χριστιανισμός, κάτω από την προστασία του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και με το διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μ.Χ., αρχίζει να διαμορφώνεται έως ένας από τους μεγαλύτερους θρησκευτικούς (που συχνά παίρνει και πολιτικό χαρακτήρα) γίγαντες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι όμως γνωστό πως με την υλοποίηση μιας φιγούρας, η αντίθετη της αποκτά και αυτή ζωή. Μια τέτοια αντίθεση λοιπόν επικεντρώνεται στην φιγούρα του Εωσφόρου-Σατανά-Διαβόλου ο οποίος αποτέλεσε και αποτελεί μια συνεχής πηγή δημιουργίας: τρόμου, μίσους, πίστης και απιστίας. Μέσα από αυτή την μελέτη θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε σύντομα στην πορεία του διαβόλου μέσα από την πτώση του και στην εγκαθίδρυση του (και αυτό από τους επονομαζόμενους πιστούς του) σε μια σειρά από ομάδες που κάτω από την δική του προστασία πραγματοποιούν την δική τους επανάσταση προς τον γίγαντα Χριστιανισμό.
Είναι γεγονός πως οι περισσότεροιπιστοί και μη πιστοί της Χριστιανικής κοσμοθεωρίας ξεκινούν τον συλλογισμό τουςαπό τα πρώτα βήματα του ανθρώπου με την πλάση του ξεχνώντας αυτό που και οίδιος ο Μίλτων παρατήρησε (και πολύ όμορφα το διατύπωσε το 1667 με τον Απολεσθέντα Παράδεισο), είναι πως το προπατορικό αμάρτημα, αλλά και αυτή η ίδια η πλάση των ανθρώπων ακολουθεί μιαςπιο σημαντικής στιγμής στην Χριστιανική μυθολογία. Η πλάση και η πτώσητων αγγέλων αποτελεί ένα λιτό θέμα που η Βίβλος αγγίζει ελάχιστα και που όμως έχειτεράστια αξία αφού εξαιτίας αυτής της αρχικής σχάσης των ουρανών έχουμε τηνπρώτη διπολικότητα ανάμεσα σε αυτό που μπορεί να ονομαστεί καλό-κακό ήπου πιο σωστά απόκτά σημασία συμφωνίας-αντίθεσης. Ποιος όμως είναι ο πρώτος αυτός επαναστάτης πριν τον Χριστό;
Σύμφωνα με τον Άγιο Αυγουστίνο,οι άγγελοι πλάστηκαν την πρώτη ημέρα που ο Κύριος έφερε το φως. Πλάσματα ανώτερα από κάθε άνθρωπο, δημιουργήθηκαν για να υμνούν τον Πατέρα τους και ναμεταφέρουν την βούληση Του. Πρώτος ανάμεσα σε όλες τις τάξεις ήταν ο Εωσφόρος αυτός που φέρνει το φως το ον που μπροστά στον θρόνο Του είχε τηνθέση καιτην δύναμη να κοιτάζει το Είναι του Δημιουργού.
Ο Αδραχτάς (1999) βασισμένος ίσως στον υπέροχο πίνακα του Blake (Ο Σατανάς στην αρχική του δόξα)περιγράφει: «Το σώμα του το πνευματικό ήταν διάφανο, κρυστάλλινο, λουσμένο στο ίδιο το φως που πήγαζε από τον θρόνο της Μεγαλοσύνης. Τα χέρια του τα είχε απλωμένα σαν να αγκάλιαζε κάτι, σαν τον χώρο της επικράτειας που του είχε παραχωρήσει οΔημιουργός, την απεραντοσύνη του κόσμου. Σύμβολα εξουσίας και δύναμης κοσμούσαν τα δάχτυλα τουκαι στα νώτα του απλώνονταν οι πιο υποβλητικές φτερούγες που γνώρισανποτέ τα τάγματα των αγγέλων. Ένας πύρινος λωτός τον έντυνε από τα πόδια μέχρι την μέση,και από εκεί έφευγαν προς τα πάνω δυο τεράστια φλογισμένα πέπλα. Στην κεφαλή,σαν άλλη κορόνα δόξας και τιμής, δυο πάλλευκα υπέροχα στην αίσθηση,φτερά σχημάτιζαν τη δόξα του Υιού της Αυγής. Την μορφή του στεφάνωναν χιλιάδες μικρά και μεγάλα άστρα, χιλιάδες μικροί και μεγάλοι συνοδοί άγγελοι. Με σάλπιγγες,τύμπανα και κρουστά είχαν ως έργο τους να αναγγείλουν την είσοδο καιτην έξοδο του μεγάλου αρχηγού. Κι αυτός φαινόταν να στέκει ασυναγώνιστος μέσα στην απόλυτη ηρεμία του»
Το ερώτημα του γιατί η θαυμαστή αυτή φιγούρα οδηγήθηκε στονα ξεκινήσει την πρώτη επανάσταση και να καταλήξει μακριά από τους ουρανούς,προβλημάτισε πολλούς ερμηνευτές των Γραφών και σχημάτισε πολλές υποθέσεις δημιουργώντας κάθε φορά και μια διαφορετική εξελικτική ιστορία,προσδίδοντας ή αφαιρώντας κάθε φορά και κάποια στοιχεία στο πρόσωπο του αρχαγγέλου. Τομόνοβέβαιο είναι πως υπήρξε μια κάποια αντιζηλία όπου οδήγησε σε μιαυποτιθέμενηδιαφωνία έτσι ώστε να κάνει ακόμη και των προφήτη Ησαία (κεφ. 14,στίχοι 12-15)να αναρωτιέται αλλά και να μας περιγράφει: «Πως έπεσες από τον ουρανό, Εωσφόρε, τέκνο της αυγής! Πάνω στην γησυντρίφτηκες, εσύπου υπέταξες λαούς. Έλεγες μέσα σου: Στον ουρανό θ΄ανέβω, τον θρόνομου θα υψώσω πάνω από τα άστρα του Θεού. Θα πάρω θέση πάνω στο βουνό, στο μακρινό βορρά που οι Θεοί συνάζονται. Θ’ανέβω πάνω από τα σύννεφα και με τονύψιστο θαείμαι ίσος. Μα έπεσες μέσα στον Άδη, στης αβύσσου το βυθό»
Μαζί λοιπόν με τον πρώτο των πρώτων, ακολούθησαν στην Κόλαση το ένα τρίτο των αγγελικών δυνάμεων αναγνωρίζοντας όλες σαν κύριο τους μονάχα των Σατανά, την μεταστοιχείωση του Εωσφόρου. Η έννοια του Σατανά στην Παλαιά Διαθήκη μοιάζει να ακολουθεί μια εξελικτική πορεία αφού αρχικά η λέξη Satan (με άρθρο) δηλώνει τον άγγελο που ο Γιαχβέ ο ίδιος έχει εμπιστευτεί μια αποστολή. Σαν έτσι, ο Σατανάς λειτουργεί όπως ο δημόσιος κατήγορος που υπάρχει και θυμίζει στον Γιαχβέ τηνενοχή των ανθρώπων. Πολύ γνωστό είναι μάλιστα το παράδειγμα όπουδοκιμάζει την πίστη του Ιώβ μετά από άδεια του Γιαχβέ. Αξίζει να αναφέρουμε εδώ πως ηστάση αυτή διαφέρει κάθετα από την μετεξέλιξη της αφού για τον Εβραίο της Παλαιάς Διαθήκης, ο κόσμος του είναι αυστηρά μονοθεϊστικός, αδυνατώντας έτσι να αποδώσει αυτοβουλία σε ένα δαίμονα που να προκαλεί δυστυχίες. Η στάση αυτή μοιάζει να αλλάζει λίγο την περίοδο της Βαβυλωνιακής αιχμαλωσίας τωνΕβραίωνόπου το Satan γίνεται κύριο όνομα, χωρίς πλέον άρθρο, και έτσι αρχίζει να κάνει δειλά δειλά την εμφάνιση του μια αυτόβουλη αρνητική ενέργεια που προσωποποιείται στηνφιγούρα του Σατανά ή Διαβόλου (αυτός που διαβάλει, που συκοφαντεί). Από τον 4οαιώνα π.Χ. το υπαρξιακό αδιέξοδο τωνπιστών και οι δυσκολίες της καθημερινότητας διαπλάθουν καλύτερα την φιγούρα εκείνη που είναι υπεύθυνη για την αρχικά ασαφής ιστορία του φιδιού και του μήλου. Έτσι ο ύστερο-Ιουδαϊσμός ωριμάζει τον αντίπαλο του Πλάστη και περιγράφειτην πτώση του (Ενώχ 15) τον αποκαλεί άρχων αυτού του κόσμου καιαπέναντι τουτοποθετεί (κάτι που γίνεται ιδιαίτερα εμφανής μέσα από τονΧριστιανισμό) ένανλυτρωτή, τον Μεσσία που θα έρθει για να νικήσει με την θυσία του τις αμαρτίες που πείρε μέσα στην άγνοια του ο άνθρωπος την στιγμή που δέχτηκε ναπιστέψειτον πλανευτή όφη.
Μύθος ή ιστορία; Ακαδημαϊκοί και πιστοί έχουντοποθετηθείκαι αυτοί εδώ και δυο σχεδόν αιώνες σε αντίθετα στρατόπεδα σχετικά μετηνιστορικότητα της Βίβλου. Η βιβλιογραφία κάθε πλευράς είναι μεγάλη όσοκαι οι αποδείξεις που η κάθε πλευρά προσφέρει. Το τελικό συμπέρασμα όμως δεναποτελεί ενδιαφέρον αυτής της μελέτης και αυτό διότι ανεξάρτητα από τηνορθότητα της οντολογικής ύπαρξης μιας μορφής που επάνω τηςσυγκεντρώνεται κάθετι κακό ή αγαθό, πρέπει να μελετήσουμε πάνω σε αυτούς που είδαν καιαντιμετώπισαν την φιγούρα αυτή ως αληθινή (ή έστω συμβολικά υπαρκτή). Ηιστορίαλοιπόν του δυτικού Χριστιανικού κόσμου δεν αποτελεί μονάχα την αποδοχήή όχιτης διδασκαλίας του Χριστού ως Μεσσία, αλλά και την κατανόηση τουεκπεσώντααγγέλου ως ένα αλλάζων και εγωκεντρικό στοιχείο, εμπόδιο και πειρασμό των ανθρώπων, ή ως ένα Προμηθεϊκό πλάσμα, θύμα ίσως και το ίδιο μιας κυκλοθυμικής σαδιστικής Θεϊκής μορφής.
Το βότσαλο στην λίμνη έπεσε, τα κυματάκια έχουνπλέον χαθεί, και όλοι οι άνθρωποι πλέον ψάχνουν να βρούνε ποιος ή τι το έριξε. Οκαθένας μέσα από την δική του οπτική μα πάντα με μια Εωσφορική πίστη θαλέγαμε,προς τον εαυτό του.
Και η ιστορία ξεκινά με τις πρώτες διαφορετικέςγνώμες πουεμφανίζονται σιγά σιγά, μα πάντα δυναμικά και πάντα βασισμένες σε ασάφειες κειμένων ή και στην έλλειψη αυτών, σε διαφορετικές ερμηνείες, και σε παντρέματα διαφορετικών αλλόθρησκων αντιλήψεων. Μέσα από εκεί διαμορφώνονται κινήματα που τοκαθένα βλέπει διαφορετικά στοιχεία στην ζωή του Χριστού, τονίζουν ήμειώνουνδιάφορα βιώματα και έννοιες ή ακόμη και τροποποιούν αρκετά τις (έτσιόπως είναιγνωστές σε μας) κοσμοθεωρίες. Ίσως λοιπόν η πιο γνωστή (και σημαντική)πνευματική κίνηση των πρώτων Χριστιανικών χρόνων να ήταν αυτή των Γνωστικών.
Ο Γνωστικισμός, μια από τις πρώτες Χριστιανικές αιρέσεις, έφτασε στην ακμή του τον 3ο αιώνα μ.Χ. Με θρυλικό ιδρυτή το Σίμωνα τον Μάγο (θαυματοποιός που η άνοδος και η πτώση είναι γραμμένη στις Πράξεις των αποστόλων), αποτελούσε τον συνδυασμό Περσικού Ζωροαστρισμού, Εβραϊκής Καββάλας και Αιγυπτιακού μυστικισμού. Βασικήπίστη τωνΓνωστικών ήταν το δόγμα πως ο υλικός κόσμος ήταν κατά βάση κακός καιπως δενυπάρχει τίποτα μέσα σε αυτόν καλό ή όμορφο. Η σωτηρία λοιπόν τουανθρώπουβασιζόταν στην λύτρωση της ψυχής, στο ξύπνημα του έμφυτου θεϊκού σπόρου διαμέσου της Γνώσης (της μυστικής ενόρασης) που θα τον απελευθέρωνε απότηνυλική φυλακή του σώματος. Σύμφωνα με τους Γνωστικούς, ο κόσμοςδημιουργήθηκεαπό ένα κατώτερο Θεό, τον Δημιουργό ο οποίος και φυλάκισε τουςανθρώπους μέσαστην ύλη. Ο Δημιουργός ταυτιζόταν με τον Θεό τον Εβραίων (Yahweh) τον οποίο και θεωρούσαν ως τοτέκνο της Σοφίας, μιας από τους τέσσερις Αιώνες (που μαζί με τους’ρχοντεςσχημάτιζαν τους δυο τύπους υπερφυσικών όντων). Μέσα από την επιθυμίατης Σοφίαςνα γνωρίσει το Πλέρωμα (τον αληθινό Θεό για τον οποίο ο Χριστόςμίλησε), έναπαραμορφωμένο πλάσμα γεννήθηκε το οποίο ήταν και ο πρώτος ’ρχοντας. Ο Δημιουργός ή Ιαλνταμπαόθ, μαζί με άλλους έξι, σχημάτισε το γνωστόσύμπανεμποδίζοντας έτσι στους ανθρώπους να επιστρέψουν στην αρχική τους πηγή, το Πλέρωμα. Η μοίρα του Γνωστικισμού ήταν να συμβιώσει με τις υπόλοιπεςθρησκείεςτου Ρωμαϊκού κόσμου για να εκδιωχθεί τελικά και να εξοντωθεί τον 13οαιώνα με διωγμούς αλλά και να αναγεννηθεί στην σύγχρονη εποχή. Ησημαντικότητατου όμως ήταν τέτοια ώστε να δημιουργήσει ένα μεγάλο ρυθμό ομάδων βαθιάεπηρεασμένων από αυτόν. Έτσι (και σε σχέση πάντα με την αντίληψη περί Διαβόλου)θα πρέπει να ρίξουμε την προσοχή μας σε μια παραφυάδα του Γνωστικισμούπου οιοπαδοί του λόγο του κυρίως χαρακτηριστικού της λατρείας του φιδιού,αποκαλούνταν Οφίτες αλλά και Ναασσηνοί.
Στην διδασκαλία τωνΟφιτών πουεμφανίστηκαν τον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ. κυριαρχούνβασικάπιστεύω των Γνωστικών. Γι αυτούς, ο Σατανάς-Όφις ήταν η πρώτη ηρωικήμορφή πουαντιστάθηκε στον κακό Θεό της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Διάβολος αποτελεί μιαπαρεξηγημένη φιγούρα που αποτελεί ουσιαστικά την φωτεινή όψη του Πλερώματος.Μέσα από τους κόλπους των Οφιτών, όπως συχνά άλλωστε συμβαίνει,διαμορφώθηκανμικρότερες ομάδες όπως αυτές των Σηθιανών που λάτρευαν τον Σεθ, γιο τουΑδάμκαι που τον τιμούσαν στην θέση του Χριστού κ.α. Καμιά από αυτές όμωςδενμπόρεσε να αντέξει τους αρχαίους χρόνους εκτός από μια άλλη θρησκευτική ομάδα,αυτή των Γεζιτών.
Οπαδοί Κουρδικής θρησκείας πουαριθμοί μέχρι και σήμερα μερικές χιλιάδες. Η επωνυμία τους προέρχεται από το όνομα του χαλίφη Γεζίδ (7ος αιώνας μ.Χ). Αποτελεί μια θεοκρατική κοινωνία όπου η λατρεία τους τηρείται μυστική ενώ χαρακτηρίζονται ωςπροσκυνητές του Διαβόλου (που συμβολίζεται και από αυτούς με το σύμβολοτουφιδιού). Πιστεύουν στην ύπαρξη ενός Θεού που έχει προσφέρει την διακυβέρνησητου κόσμου σε αυτόν που εκδιώχθηκε μετά από επανάσταση εναντίον Του απότονπαράδεισο. Μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ο κυβερνήτης της πλάσης Σεϊτάν, θα επιστρέψει στην πρωταρχική του θέση κοντά στον Θεό και μαζί με αυτόν, θα εισέλθουν στον Παράδεισο όλοι όσοι υπήρξαν οπαδοί του στηνγη. ΟιΓεζίτες βρίσκονται διασκορπισμένοι στην Μεσοποταμία και την Ν. Καυκασία όμως το κέντρο λατρείας βρίσκεται στην οροσειρά του Χουζιστάν στα σύνορα Ιράκ και Τουρκίας.
Κάπου εδώ αξίζει να ανοίξουμε μια παρένθεσησχετικά με τηνσυμβολική φύση του φιδιού. Αν όλα τα σύμβολα είναι λειτουργίεςεμποτισμένα μεενέργεια, τότε το φίδι ή ερπετό συμβολίζει την ίδια την ενέργεια, τηνκαθαρήαπλή δύναμη. Η ίδια τους η φύση (η περιοδική αλλαγή του δέρματος, η έρπουσα κίνηση, το σφύριγμα κ.α.) τα συνέδεσε με ποικίλα άλλα συμβολικάστοιχεία όπωςτα δέντρα, το νερό, προσδίδοντας τα τελικά με ένα πλούσιο συμβολικόπεριεχόμενο. Η περιοδική του δερματική ανανέωση του έδωσε τα στοιχείατουθανάτου και της αναστάσεως και γενικότερα των κύκλο των αλλαγών.Αποτελείσύμβολο φαλλικό εκφράζοντας την δημιουργική αρσενική δύναμη, ταυτόχροναόμωςσυνοδεύοντας την Μεγάλη Μητέρα (τυλιγμένο γύρω της ή στα χέρια της)αποκτά ταθηλυκά χαρακτηριστικά της μυστικότητας και της διαίσθησης. ’λλοτεθεωρείτεερμαφρόδιτο και αποτελεί έτσι το έμβλημα των αυτοδημιούργητων θεοτήτων.Ζώντας υπογείως, πιστεύεται πως έρχεται σε επαφή με τον κάτω κόσμο έχονταςέτσιπαντογνωσία και την μαγική γνώση των νεκρών. Σαν χθόνιο φίδι, εκδηλώνειτηνεπιθετική μορφή του θείου, εχθρός του Ήλιου, που έρχεται σε σύγκρουσημε το φως(Δίας-Τυφώνας, Απόλλωνας-Πύθωνας, Όσιρις-Σεθ κ.α.) Είναι ο αρχέγονοςωκεανόςαπό όπου αναδύονται όλα και επιστρέφουν όλα. Στηρίζει τον κόσμο ή τον περιβάλει σαν Ουροβόρος (το φίδι που τρωει την ουρά του). Καθώς κινείται δίχως πόδια,συμβολίζει το πνεύμα και την εσωτερική φύση του ανθρώπου. Δυο φίδιαμαζίσυμβολίζουν τα αντίθετα, την δυαδικότητα που και τελικά ενώνεται.Τυλίγονταςένα δέντρο ή ένα ραβδί (Κηρύκειο του Ερμή) μαρτυρούν τους σπειροειδείς κύκλους της φύσης, τα ηλιοστάσια καθώς και την αλχημιστική διαδικασία του solve et coaqula. Για τους Ατζέκους αποτελεί τον Ήλιο, το πνεύμα καθώς και άλλες μορφές της φύσης όπως ο άνεμος. Είναι ο ΗλιακόςθεόςΚουετζαλκοάτλ αλλά και η Μητέρα Γη Κοατλίκουε. Μέσα από το αίμα του,γεννήθηκε η ανθρωπότητα συμβολίζοντας έτσι τον καταμερισμό της αρχέγονης ενότηταςκαι τηνεμφάνιση της πολλαπλότητας στον κόσμο. Για τους Αιγυπτίους, ο Ουραίος που στόλιζε το στέμμα των Φαραώ. Η βασιλική σοφία αλλά και ο ’ποφης, το δαιμόνιο που απειλεί τον Ρα στην βραδινήτου πορεία. Στον Βουδισμό, αντιπροσωπεύει την οργή όσο το γουρούνι τηναπληστία, την άγνοια και ο πετεινός τον σαρκικό πόθο. Τα τρία μαζίαποτελούντις δεσμευτικές αμαρτίες, τις ψευδαισθήσεις που καταδικάζουν τον άνθρωπο στον κύκλο της ύπαρξης. Για τους Εβραίους αποτελεί τον πειρασμό αλλά και τον χάλκινοΌφι του Μωυσή που θεράπευε δηλητήριο του ομοίου του. Για τους Έλληνες,την ανανέωση της ζωής και την γιατρειά σαν γνώρισμα του Ασκληπιού και τουΙπποκράτη. Είναι η σοφία για την Αθηνά αλλά και ο χθόνιος δαίμονας πουνικά οΑπόλλωνας. Φιγούρες όπως η Μέδουσα και οι Ερινύες με φίδια τυλιγμένασταμαλλιά, συμβολίζουν την δύναμη της μαγείας, την σοφία μα και τον δόλοπου ένα φίδι εκφράζει. Για τους Ινδουιστές, την κοσμική δύναμη αλλά και τονδαίμονα πουνικώντας τον ο Κρίσνα χόρεψε πάνω στο κεφάλι του. Η κόμπρα είναι ένα βάθρο τουΒίσνου και σαν έτσι αντιπροσωπεύει την γνώση, την σοφία και τηναιωνιότητα. Για τους Κέλτες αποτελεί τον Κερνούνο, τον θεό της γονιμότητας και της αρρενωπότητας. Για την Κίνα είναι στενά συνδεδεμένο με τον δράκοντα όταν όμως διαχωρίζεται, αποκτά απειλητικές ιδιότητες. Για τους Σκανδιναβούς,είναι τοφίδι της Μίντγκαρντ που περιβάλει τον κόσμο αλλά και ο Νιντχογκ, το φίδι που κατοικεί στο Κοσμικό Δέντρου Υγκντρασίλ και που τρέφετε με τις ρίζες του. Για τον Χριστιανισμό εκφράζει τόσοτην εικόνατου Χριστού όσο και του Διαβόλου. Το φίδι ή ο δράκος είναι ο πειρασμός,οΣατανάς, ο εχθρός του Θεού και ο παράγοντας της αγγελικής πτώσης.Τυλιγμένοόμως στο Δέντρο της Ζωής εκφράζει την σοφία, την θυσία. Το καλό φίδιεικονίζεται να εξέρχεται από τον κάλυκα του Αγίου Ιωάννη, το κακό όμωςαποτελείτον δράκο της Αποκαλύψεως. Είναι ίσως η συρόμενη του φύση που έκανετουςΧριστιανούς να το αναγνωρίσουν ως ένα πλάσμα κατώτερο όσο και ύπουλο,χαρακτιρισμούς που με τον καιρό δίνονταν στον Διάβολο.
Η ιστορία συνεχίζει την πορεία της και ο Χριστιανισμός συνεχίζει την εξάπλωση του. Ο Θεοδόσιος ’ το 380 μ.Χ. τοποθετεί τονΧριστιανισμό ως την μόνη ανεκτική θρησκεία του Βυζαντίου. Η καταστροφήτουαρχαίου κόσμου συνεχίζεται, η Ρώμη βρίσκεται στο έλεος βαρβαρικώνεπιδρομών καιμέχρι τον 15ο αιώνα θα ζει μια ομιχλώδης περίοδο, γνωστή καιωςΔυτικός Ευρωπαϊκός Μεσαίωνας. Ο Σατανισμός παύει να υπάρχει σαν οργανωμένηλατρεία ενώ κάτω από την Χριστιανική σκιά αναπτύσσονται και εξαφανίζονταιδιαρκώς ποικίλες αιρέσεις που συνήθως κατέληγαν στην εξευγενιστικήφωτιά τηςΙεράς Εξέτασης (η SacraInquisitio διαμορφώθηκε τον 3οαιώνα μ.Χ για να χάσει την παλιά της δύναμη μονάχα στις αρχές του 19ουκαι τελικά να αφομοιωθεί σήμερα στην Επιτροπή δόγματος και πίστεως το1965).Η διδασκαλία των αιρέσεων αυτών βέβαια μπορεί να μην περιείχε δείγματαΣατανικής λατρείας, όμως οτιδήποτε βρισκόταν έξω από τον έλεγχο τηςΑγίας Έδραςή των Ανατολικών Πατριαρχείων, σίγουρα είχε μια δαιμονική πυγή. Η αρχαία θρησκεία ενσωματώθηκε μέσα στην καινούργια, οι αρχαίοι θεοίπαραγκωνίστηκαν ήβαπτίστηκαν με την δαιμονική ταυτότητα. Ο θεός Πάνας, που άλλοτεσυμβόλιζε τιςφυσικές δυνάμεις, υπό το Χριστιανικό βλέμμα και κάτω από το δόγμα της εκπεσώντας φύσης, αναγνωρίστηκε ως η καταλληλότερη μορφή για τονΜεσαιωνικόΔιάβολο. Το έργο του Σατανά βρισκόταν πλέον μέσα σε κάθε αρχαίο ιερότόπο ήμέσα σε κάθε αρχαία τελετουργία. Οι παλιοί ναοί αγιάστηκαν με βάση τηννέαπίστη ενώ οι παλιοί τρόποι (όσοι δεν άλλαξαν σκοπό) περιθωριοποιήθηκανκαικυνηγήθηκαν ως Σατανικοί. Κάπου λοιπόν μέσα σε αυτά τα χρόνιααναγνωρίζουμε καιτην εμφάνιση του παγανισμού.
Ο παγανιστής (pagan)ήταν ο κάτοικος του χωριού, εκεί δηλαδή όπου η χριστιανικήδύναμη ήταν ελαφρώς λιγότερη και οι αρχαίοι τρόποι μπορούσαν ακόμη ναβρεθούν.Με τον καιρό, κάθε αρχαία συμπεριφορά δαιμονοποιόταν και την εποχή όπουη Ρώμη(όσο και κάθε κοινωνικό στρώμα της ταλαιπωρημένης Ευρώπης) χρειαζόταν ένα εξιλαστήριο θύμα για να ενισχύσει την δύναμη της, το κυνήγι τωνμαγισσώνξεκίνησε. Η υστερία αυτή που εμφανίστηκε στην Ευρώπη και συνεχίστηκεστον ΝέοΚόσμο, που θανάτωσε περίπου 100.000 ανθρώπους και ζώα (!) με την κατηγόρια της δαιμονικής λατρείας, έδωσε πολλά στοιχεία από την εικόνα που έχουμε σήμερα γιατον Σατανισμό. Περίεργες τελετουργίες, περιθωριοποιημένα άτομα,σεξουαλικήαπελευθέρωση, είναι μερικά από τα στοιχεία που αναγνωρίζονται ακόμη καισήμερατόσο στις αυτοαποκαλούμενες σατανιστικές ομάδες όσο και στην πίστη τωνμη-σατανιστών. Σημαντική αλήθεια είναι όμως πως η εικόνα αυτή (ως ένασημείο)προέκυψε από τον φόβο των πιστών Χριστιανών απέναντι σε αυτούς/ες πουαποκαλούσαν λάτρεις του Σατανά. Η ταύτιση της μαγείας και τηςεσωτερικήςφιλοσοφίας (έτσι όπως αναπτύχθηκε από διάφορους κλάδους όπως τονΕρμητισμό, τηνΑλχημεία, την Καββάλα, τον Ροδοσταυρισμό κ.α.) με την λατρεία του Σατανά ήτανμια πολύ εύκολη κίνηση του κλήρου που μέσα από την άγνοια του όσο καιαπό τοσυμφέρον, αποδοκίμαζε οτιδήποτε διαφορετικό στο όνομα ενός θεού αγάπης.Είναιχαρακτηριστικά μάλιστα τα λόγια του Thomas (Η θρησκεία και ηπαρακμή της μαγείας, 1971): «Ηαλήθεια είναι ότι τα αποδεικτικά στοιχεία για την πραγματικότητα τηςτελετουργικής λατρείας του Διαβόλου, είτε στην Αγγλία είτε στηνυπόλοιπηΕυρώπη, είναι εξαιρετικά λιγοστά. Οι ελάχιστες σύγχρονες προσπάθειες να ερευνηθούν οι επιβεβαιώσεις των δαιμονολόγων και οι φανταστικές ομολογίες που αποσπάστηκαν με βασανιστήρια σαν απαντήσεις σε μια προκαθορισμένη ομάδα ερωτήσεων, υπονοούν ότι ακόμη και στην υπόλοιπη Ευρώπη η τελετουργική λατρείατου Διαβόλου ήταν πιθανόν ένας μύθος.»
Ανεξάρτητα όμως από τις αιματηρές κινήσεις τηςΕκκλησίαςαλλά και τις τοπικές νομοθεσίες πολλών βασιλέων (όπως του Καρλομάγνουτον 9οαιώνα μ.Χ.) κατά της μαγείας, ο παγανισμός όσο και η εσωτερικήφιλοσοφία (πουγια πλέον ευνόητους λόγους αποκαλείτε και αποκρυφισμός) επιβίωσε μέσααπόμεμονωμένες προσπάθειες ανθρώπων που διψούσαν για μάθηση. Όσο όμως οχριστιανικός σταυρός βρισκόταν στο πιο ψηλό σημείο της κάθε πόλης, έτσικαι ησκιά του Σατανά συνόδευε τις πράξεις όλων αυτών. Η ταύτιση μαγείας καισατανικής λατρείας είχε ριζωθεί καλά στις καρδιές του κλήρου, τουποιμνίου τουαλλά σιγά σιγά και αυτών των ίδιων των μάγων.
Η συσχέτιση αυτή όμως θα πρέπει να τονιστεί πωςδεν έχειτην μορφή που εμείς γνωρίζουμε σήμερα. Ο προσεκτικός αναγνώστης θαπαρατήρησεπως είδη έχουμε αναφερθεί σε δυο εξελικτικά επίπεδα του Σατανισμού:αυτό τηςπρωταρχικής οργανωμένης λατρείας (δίχως στοιχεία μαγείας-όπως τουλάχιστον είναι σήμερα) και αυτή της ταύτισης με την παγανιστική απόπειρα επιβίωσης. Ηδιαφοράμε το τρίτο στάδιο (αυτό της αντίδρασης στον χριστιανισμό που έχει σαφήστοιχεία οργανωμένης λατρείας και τελετουργικής μαγείας) είναισημαντική. Αυτόμπορεί ίσως να γίνει κατανοητό αν κανείς μελετήσει κλασσικά Γριμόρια όπου ο σεβασμός προς τον χριστιανικό Θεό και η καταδίκη του κακού είναιεμφανής!Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα όπου στο Clavicula Salomonis (την γνωστή σήμερα ως Σολομωνική) υπάρχει στο τέλος του πρώτου από τα 2 βιβλία η επιγραφή:«Καταραμένος να είναι αυτός που παίρνει τοόνομα του Θεού ματαιόδοξα! Καταραμένος να είναι αυτός που κάνει χρήση αυτής της γνώσης για κακό σκοπό, να είναι καταραμένος στο κόσμο αυτό και σε αυτόνπου θα έρθει. Αμήν Να είναι καταραμένος στο όνομα αυτού που έχει βλασφημήσει!»Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς πως οι μάγοι πολύ πριν τον 19οαιώναείχαν μια εμφανή σατανολατρεία όταν τοποθετούσαν στα κείμενα τους σημειώσεις για το μεγαλείο του Θεού. Η αναφορά σε δαίμονες και στην επίκληση τους δεν αποτελεί αναγκαστικό στοιχείο σατανολατρείας, αλλά την γνώση μιαςδιαδικασίαςπου δεν γινόταν γνωστή μέσα από την εκκλησία. Ανεξάρτητα από το αν οαναγνώστηςπιστεύει στην λειτουργικότητα της μαγείας, οι συγγραφείς τέτοιωνΓριμορίων(μιας περιόδου που κράτησε από τον 1ο έως τον 18ο αιώνα) μοιάζουν να πιστεύουν σε αυτήν όσο και στο ότι δεν κάνανε κάτι ενάντια στηνεκκλησία παρά του ότι ακολουθούσαν μονοπάτια που δεν μπορούσαν ναγίνουν γνωστάαπό τα μάτια του απλού αμόρφωτου λαού που εκείνους τους καιρούς αποτελούσε τομεγαλύτερο ποσοστό της Ευρώπης.
Οι αιώνες συνεχίζουν την πορεία τους όμως και οιυπαρξιακές αναζητήσεις των Ευρωπαίων συνεχίζουν να μην βρίσκουν τις απαντήσειςτους απότην κυρίαρχη Χριστιανική Εκκλησιαστική διδασκαλία. Ίσως ήταν ηαντιδραστικήσυμπεριφορά ενός εφήβου, ίσως ήταν η καλά ριζωμένη παγανιστικήπαράδοση, ή ίσωςαποτελούσε την επαφή των Ευρωπαίων με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία(μέσω των Αράβων και των Βυζαντινών) και την Εβραϊκή Καββάλα (μέσα από τις μετακινήσειςτων Εβραίων) που διαμόρφωναν συνεχώς καινούργια μονοπάτια σοφίας καιθρησκευτικότητας. Η Αλχημεία και ο Ερμητισμός ανθούσε άλλοτε υπό την προστασία του βασιλιά Rudolf ΄Βτον 16ο αιώνα ή ακόμη κάτω από τις εκκλησιαστικές διώξεις,μα πάντα παρούσα να αποτελεί δίοδο σωτηρίας και αναμετάδοσης σοφίας από κάθεσημείο τουτότε γνωστού κόσμου. Ποικίλα ήταν εκείνα τα ιστορικά συμβάντα που οδήγησαν στη νεμφάνιση οργανωμένων ομάδων όπως των Ελευθερωτεκτόνων που υπερασπίζονταν σύμβολα και διδασκαλίες πέρα από τις βατές Χριστιανικές Εκκλησιαστικές προσφορές. Η εποχή του διαφωτισμού απομακρύνει τον άνθρωπο από το μονοπώλιο τηςχριστιανικής εκκλησίας, τον πλησιάζει προς τον σημερινό ορθολογισμόαλλά καιταυτόχρονα τον οδηγεί στο να ανακαλύπτει τα αρχαία δόγματα και νααναγεννά τηνμαγεία ή γιατί όχι να δημιουργεί καινούργια. Ο 19ος αιώναςείναι ηεποχή που θα εμφανιστούν οι πρώτες αποκρυφιστικές αδελφότητες όπου ηεσωτερικήφιλοσοφία συναντά την τελετουργική μαγεία κάτω από το βλέμμα ενός πλέον Προμηθεϊκού Εωσφόρου που δεν θα μπορούσε φυσικά να λύπη. Από αυτό τοσημείο οαποκρυφισμός σφυρηλατείτε και παίρνει ποικίλες μορφές ανάμεσα στιςοποίεςβρίσκεται και ο Σατανισμός.
Ο πρόδρομος ίσως του σύγχρονου αποκρυφισμού, και κατά επέκταση του Σατανισμού, θα πρέπει να αναζητηθεί στην αποκρυφιστική μεταρρύθμιση και οργανοτικότητα που παρατηρήθηκε στις αρχές του 19ουαιώνα. Συγκεκριμένα στο Παρίσι του 1810, γεννιέται ο Αλφόνς Λουί Κονστάνς,αργότερα γνωστός ως Ελιφάς Λεβί. Παιδί ενώ υποδηματοποιού, ο Λεβί παίρνει κατάλληλη μόρφωση έτσι ώστε να μπει στον ιερατικό κύκλο της ΚαθολικήςΕκκλησίας, κάτι το οποίο ουδέποτε πραγματοποιεί αφού ακολουθεί τηνεπαναστατικήτου φύση και αφού ασχολήθηκε λίγο και μάλλον αποτυχημένα με τηνζωγραφική καιτην πολιτική σάτιρα, ακολούθησε τον δρόμο του αποκρυφισμού αφιερώνονταςτην ζωήτου στην μελέτη της Καββάλας, των Ταρώ και της τελετουργικής μαγείας. Ησυγγραφική δουλειά του Λεβί όσο και το γενικότερο κλίμα εσωτερικούρομαντισμούπου κάλυψε τα αριστοκρατικά σαλόνια μέσω από τον πνευματισμό, τον Τεκτονισμό κ.α. επηρέασαν φιγούρες κλειδιά όπως αυτή του ΜακΓκρέκορ Μάθερς ο οποίος μαζίμε άλλους ροδόσταυρους και καββαλιστές ιδρύουν το Ερμητικό Τάγμα τηςΧρυσήςΑυγής στις 1/3/1888. Κεντρικός στόχος του Τάγματος ήταν η επιτέλεση του ΜεγάλουΈργου μέσα από την διδασκαλία της τελετουργικής μαγείας, της Καββάλα,των Ταρώ,της αστρικής προβολής, της αλχημείας, την γαιομαντείας, της αστρολογίαςκ.α. ΤοΤάγμα γνώρισε εποχές δόξας όσο και μια συνεχής περίοδο εσωτερικώνπροστριβώνπου είχε ως αποτέλεσμα την διάσπαση της αρχικής ενότητας σε ποικίλες υποομάδες.Στοές και τάγματα γέμισαν την Ευρώπη εξαιτίας διαφωνιών των μελών όμωςη αρχική πήγή βρισκόταν πάντα στην μνήμη όλων. Η συμβολή του Τάγματος μεγάληαφούπροκάλεσε μια σημαντική αναγέννηση του εσωτερισμού όσο και μια συνένωσηκάθεδιασκορπισμένου εσωτερικού τομέα. Έτσι η μαγεία βρήκε ξανά ένασημαντικόυποστήριγμα μέσα από τις αναδημοσιεύσεις (και όχι τις μεταφράσεις όπωςο ίδιοςο Μάθερς υποστηρίζει πως έκανε) κλασσικών Γριμορίων όπως τα Lemegeton, Το Βιβλίο της Ιερής Μαγείας του μάγου Αβραμελίν ενώ μύησε και μέλη που έμελλαν να σχηματίσουν σιγά σιγά το σύγχρονο πρόσωπο του Σατανισμού.
Ο EdwarAlexander Crowley γεννήθηκε στις 12/10/1875 (την ημέρα θανάτου του Λεβίόπου ο Crowley πίστευε πως αποτελούσε την μετενσάρκωση του) μέσα σε μια ατμόσφαιρα καταπίεσηςκαιθρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Το επαναστατικό του πνεύμα υπήρχε από μικρήηλικία,γεγονός που έκανε την μητέρα του να τον αποκαλεί κτήνος. Μετά από μιααποτυχημένη σπουδή στο κολέγιο Trinityκαι την μύηση του στο Ερμητικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής (1989),αυτοαποκαλούντανκόμητας Βλαδιμήρ και εμβύθισε στην μαγική τέχνη χάρη στον δάσκαλο τουΜάθερς μετον οποίο τελικά διαφώνησε και θανάτωσε (όπως πιστεύεται) μέσα απόμαγική πάλη ενσάρκωσης δαιμόνων και επίθεσης αστρικών βρικολάκων. Η πορεία ζωής του Crowley συνοδευόταν πάντα απόέντονη σεξουαλική ζωή, όργια, τελετές μαγείας, συγγραφικήςδραστηριότητας καισχηματισμούς μυστικών ταγμάτων. Ο θάνατος τον βρήκε στις 1/12/1947,φτωχό καισχεδόν ξεχασμένο μέχρι την αναβίωση του ενδιαφέροντος για το όνομα τουξανά τηνπερίοδο του 60.
Τι γίνεται όμως με τον Σατανισμό;
Η αναφορά στα πρόσωπα αυτά έγινε κυρίως διότι η προσφορά τους ήταν τέτοια ώστε να δημιουργήσει το σύγχρονο φαινόμενο του Σατανισμού. Η σύμπτυξη και αμαγαλματικη ένωση των διαφόρων αποκρυφιστικών παραδόσεων από το Τάγμα της Χρυσής Αυγής, από την Θεοσοφική εταιρία, το Ordo Templis Orientis, και τόσα άλλα, πρόσφερε οστά στην μυθολογία της μαγείας εκσυχρονίζοντας της και προσφέροντας της νέα στηρίγματα. Αν θέλαμε όμως να ανακαλύψουμε κάποιο συνδετικόστοιχείο,αυτό θα ήταν σίγουρα η αντίληψη των Οφιτών περί της φύσης του φιδιού στον μύθοτης ανθρώπινης πτώσης. Έτσι χάρη στο φίδι ο άνθρωπος δέχεται μια προσφορά παρότρυνσης να ανακαλύψει την αληθινή γνώση πως δηλαδή ο άνθρωποςπλάστηκε σε ένα κακό υλικό σύμπαν από το οποίο καλείται να λυτρωθεί μέσα από τηνΓνώση. Τοφίδι αυτό, ένας συνδυασμός του Ελληνικού δότη σοφίας Προμηθέα, και τουΒιβλικού Εωσφόρου, σχηματίζουν μια νέα ρομαντική φιγούρα που ο μύστης σέβεται τοπαράδειγμα που αυτός πρωτοξεκίνησε. Η αγγελική πτώση αλλάζει πλέοννόημα και η όλη γνωστική αντίληψη μοιάζει να ξυπνά στις συνειδήσεις των μάγων. Όμως μετά από αιώνες αλληλοεπιδράσεων κανείς πλέον δεν μπορεί να μιλά για καθαρές αντιλήψεις. Η μαγεία, η φιλοσοφία και ο Εωσφόρος περπατάνε άλλοτε σεπαράλληλοκαι άλλοτε σε διαφορετικό δρόμο για να καταλήξουν στον σχηματισμό της Εκκλησίας του Σατανά το 1966.
Ο AntonSzandor LaVey γεννήθηκε στις Η.Π.Α. το 1930 και από μικρή ηλικία εργάστηκε ως θηριοδαμαστής. Επηρεασμένος και αυτός από την δουλειά τωνπροκατόχων του, σχηματίζει στα μισά του 1950 τον Μαγικό Κύκλο με σκοπό την καλλιέργεια των Μαύρων Τεχνών. Μετά από μια πετυχημένη πορεία, τοενδιαφέροντου για τον Σατανισμό υλοποιείτε με την ίδρυση της πρώτης στον κόσμοεκκλησίαςμε ένα πλήρες μυστηριακό τελετουργικό. Το 1969 εκδίδει την Σατανική Βίβλο και με αυτήν οριοθετείτην σύγχρονη ενσάρκωση του οργανωμένου Σατανισμού. Ο αποκρυφισμός πλέονσυναντάτον αθεϊστικό ουμανισμό. Η ακράδαντη εγωκεντρική στάση και η απελευθέρωση τωνεπιθυμιών διακρίνουν τα παραγγέλματα της βίβλου του. «Δενυπάρχει Θεός» υποστηρίζει «Δενυπάρχει καμία θεότητα που να ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο. Δεν υπάρχειπαράδεισος και κόλαση πέρα από τούτη την γη. Μόνο ένας λυτρωτής υπάρχει: το ίδιο το μυαλό, το πνεύμα και το σώμα σας. Ο Σατανάς είναι ένα σύμβολοτου εγώ. ΟΣατανισμός είναι εγωισμός. Η ανώτερη μορφή πνευματικότητας είναι η σαρκική.»
Ο αντίδικος του Θεού, μετατράπηκε σε βλοσυρό εχθρό τηςανθρωπότητας και τώρα, κοντά στον LaVey μετατρέπεται σε ένα σύμβολο γεμάτο από ηδονιστική και ανθρωποκεντρική ιδεολογία, μια αντίληψη που σύντομα έγινε πολύδημοφιλής στονκαλλιτεχνικό χώρο. Μέριλιν Μονρόε, Τζων Τραβόλτα, Ρομάν Πολάνσκι, όλοι άμεσα ήέμμεσα σχετίζονται με την εκκλησία του LaVey.Η κίνηση του γνώρισε επιτυχία και αν και ο ίδιος έλπιζεπως ο Σατανισμός θα γινόταν η κυρίαρχη θρησκεία του 21ουαιώνα, δενέζησε για να το δει αφού πέθανε τον Οκτώβρη του 1997.
Και κάπου εδώ ίσως τελειώνει η εξέλιξη της Εωσφορικήςλατρείας για να αρχίσει αυτή την κατανόησης του φαινομένου Σατανισμός.Όπως έγινε κατανοητό, η σατανολατρεία με τον οργανωμένο Σατανισμό απέχει σημαντικά,έτσι ώστε μόνο στην σύγχρονη εποχή να μπορούμε να μιλάμε για Σατανισμόήτουλάχιστον να αναφερόμαστε στην οργανωμένη μορφή λατρείας του έτσιόπωςπερίπου την διαμόρφωσε ο LaVey.Είναι χαρακτηριστικό όπως παρατηρεί ο Αδάμ (1998) πως μπορούμε σεγενικέςγραμμές να αντιληφθούμε την ύπαρξη 4 γενικών τάσεων στον σύγχρονο Σατανισμό(αποκλείοντας βέβαια σατανιστές που θέλουν να λειτουργούν σε επίπεδαδιαφορετικά ακολουθώντας την NewAge μίξη στάση στον εσωτερισμό). Έχουμε λοιπόν τους:
1) Παραδοσιακός Αντιχριστιανικός Σατανισμός
Η παραδοσιακή πίστη στην αντιθετική προς τονβιβλικό Θεό, ύπαρξη του Διαβόλου που συνοδεύεται από τελετές μαγείας και βεβηλώσειςΧριστιανικών ιερών τόπων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ίσως η ΤάξητωνΣατανιστικών Ναϊτών της Μεγάλης Βρετανίας.
2) Εκκοσμικευμένος Ανθρωπιστικός Σατανισμός
Η ανυπαρξία ενός Θεού και ενός Διαβόλου είναιπαρούσα μαζίμε την τάση για απελευθέρωση από κάθε περιορισμό που έβαλε στις καρδίες των ανθρώπων η Χριστιανική ηθική. Η Πρώτη Εκκλησία του Σατανά στις Η.Π.Αείναι ένατέτοιο παράδειγμα.
3) Παγανιστικός Σατανισμός
Αν και υπάρχει πλέον σαφής διαχωρισμός μεταξύ παγανιστών(που συνήθως αποτελούν Wicca,που δεν έχουν καμία σχέση με την Χριστιανική κοσμοθεωρία) και σατανιστών (πουλειτουργούν στα πλαίσια της χριστιανικής κοσμοθεώρησης), είναι υπαρκτές ομάδεςόπου συνθέτουν ονόματα αρχαίων θεών, μυστηριακές τελετές ξένες προς τον Ιουδαϊκό-Χριστιανικό κόσμο και άλλες θεωρήσεις. Σαν μια τέτοια μπορεί ναθ εωρηθεί η Σατανική Αδελφότητα.
4) Ηδονιστικός Σατανισμός
Αποτελείτεαι από μικρές ή μεγάλες ομάδες πιστώνποικίλων φιλοσοφικών ή και μη ομάδων που τοποθετούν ανάμεσα στις φιλοσοφικέςτουςανησυχίες και στην σεξουαλική έκφραση/πειραματισμό και στοιχείατελετουργικήςμαγείας με ένα σατανιστικό πάντα υπόβαθρο. Η τελευταία είναι ίσως και ηπιοσυχνά παρατηρούμενη τάση (ακόμη και στον χώρο της Ελλάδας) όπου συχνά βλέπουμε έφηβοι ή ακόμη και ενήλικες, διψασμένοι από την τάση για σεξουαλικήαπελευθέρωση και τάσεις για φαινομενική απόκτηση δύναμης ναενασχολούνται μετην επιφανειακή μελέτη βιβλίων μαγείας, τον σχεδιασμό πεντάκτινων και την ερασιτεχνική επίκληση δυνάμεων.
Κάπου εδώ αξίζει να κάνουμε και μια δεύτερη παρένθεση γιατην υπενθύμιση στον αναγνώστη της ορθής σημασίας της πεντάκτινου, του και αποκαλούμενου συμβόλου του διαβόλου, γεγονός που είναι ένα μέγιστο λάθος!
Η εμφάνιση της πεντάκτινου ξεκινά πραγματικά απότο λίκνο της ιστορίας αφού τα πρώτα της δείγματα χρονολογούνται στο 4000 π.Χ.στις περιοχές του Τίγρη και Ευφράτη καθώς και σε σπασμένα αγγεία της Παλαιστίνιας γης.Π ιστεύεται μάλιστα πως η διαμόρφωση του συμβόλου σχετίζεται μεαστρονομικές μελέτες της εποχής παρά από τον σχηματισμό της διαμέσου της τυχαίας παραλλαγής του σχήματος του τριγώνου. Σύμφωνα με τον Liungman(1994), οσχεδιασμός του συμβόλου σχετίζεται με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτηέτσι όπωςδιακρίνεται στον ζωδιακό κύκλο. Παρατηρεί ταυτόχρονα όμως το παράδοξοπως τοσύμβολο του πλανήτη δεν ήταν ποτέ η πεντάκτινος παρά ο γνωστός κύκλοςπουκαταλήγει σε ένα ανάποδο σταυρό (σήμερα είναι γνωστό και ως τογυναικείοσύμβολο). Η πιθανή απάντηση εδώ έρχεται από την αστρολογική παρατήρηση,πως ηκίνηση του πλανήτη αντιστοιχεί σε μια περίοδο 4 ετών, αντίθετα με τηννουμερικήέκφραση 5 που προσδίδει η πεντάκτινος. Η σύνδεσης παρόλα αυτά με τηνΑφροδίτη συνεχίζει να υπάρχει και σήμερα με πιο έμμεσο τρόπο. Παρατηρούμε λοιπόν πως η πεντάκτινος βρίσκεται σε σημαίες κρατών όπως αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Κίνας, Τουρκίας αλλά και στα παράσημα που στολίζουν διάφορα αξιώματα. Η θεά Αφροδίτη για τους Μεσοποτάμιους λαούς σχετιζόταν με την θεά Ιστάρη οποίααναγνωριζόταν ως το πρωινό και το βραδινό φωτεινό αστέρι. Με τηνδεύτερη τηςιδιότητα, γινόταν αναφορά στην σεξουαλική της πλευρά ενώ με την πρώτηαναφερόταν ως μια θεότητα πολέμου, κυνηγιού και φυσικής άσκησης. Αυτή η διπλή χρήση φαίνεται να έφτασε μέχρι και την σύγχρονη εποχή όπου διακρίνουμε τηνπεντάκτινο (ως στρατιωτικό σήμα) δίχως όμως τις εσωτερικές τιςσυνδετικέςγραμμές στην απεικόνιση της.
Η πεντάκτινος μοιάζει να συνεχίζει το ταξίδι της στον χρόνο και περνά στον Σουμεριακό πολιτισμόόπου καιγύρω στο 2700 π.Χ. συμβόλιζε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα μαζί με τοπέμπτοσημείο του ουρανού. Μετά όμως την Σουμεριανή χρήση, το σύμβολο μοιάζειναχάνεται (στους τοπικούς πολιτισμούς το σύμβολό της Αφροδίτης παίρνειτην μορφήτου οχτάγωνου αστεριού, ενώ η πεντάλφα επανέλχετε μετά από 1000 χρόνιαπερίπου!) έως ότου το ξανασυναντάμε στα πλαίσια των Πυθαγορείων. Κατάαυτούς,το σύμβολο αναπαριστά τον ίδιο τον άνθρωπο (με τα 5 του άκρα ανοιχτά), όπως επίσης και την ένωση τωναντιθέτων: 2 (θηλυκό σύμβολο) +3 (αρσενικό σύμβολο) =5. και συνοδεύει τα γράμματα που ανταλλάζανε μεταξύ τους (πιθανόν ως σύμβολο καλής υγείας) γύρω στα400 π.Χ.
Χρήση του συμβόλου γινόταν καιαπό την πόλη της Ιερουσαλήμ όπου την περίοδο 300-150 π.Χ. φαίνεται πωςείχεπρολογίσει το γνωστό εξάκτινο αστέρι (που οι μεν Μουσουλμάνοι το αποκαλούνΣολομώνια Σφραγίδα ενώ οι δε Εβραίοι Αστέρι ή Ασπίδα του Δαυίδ). Οιπρώτες αρχαιολογικές αποκαλύψεις του εξάκτινου μάλιστα ανάγονται κάπου ανάμεσαστα800-600 π.Χ.). Χρήση του πεντάγωνου σαν ένα μυστικιστικό σύμβολογίνεται καιαπό τους Γνωστικούς, οι οποίοι το αποκαλούσαν φλεγόμενο αστέρι, ενώ το ανάγραφαν σε φυλαχτά μαζί με τον θεό Abraxas. Με την πάροδο των αιώνων όμως, το σύμβολο περνά στηνδύση τοποθετημένο στους ιπποτικούς θυρεούς ενώ σύντομα συσχετίζεται με τον εσωτερισμό και την μαγεία.
Ο αριθμός 5 που σχηματικάε κφράζεται από την πεντάκτινο, μαρτυρά τον άνθρώπο μετά την πτώση καιαυτό ίσωςγιατί τότε γίνεται η συνειδητοποίηση των 5 αισθήσεων που αυτομάτωςτοποθετείτων άνθρωπο σε μια μετά-Εδέμ περίοδο της ύπαρξης του, λίγο πιο μακριάδηλαδήαπό την θεϊκή του φύση. Με την ίδια αλλά και αντίθετη λογική η ενοποιημένη αυτή αντιμετώπιση του ανθρώπου αποτελεί και ως ενοποιητικό συμβολισμό έτσιώστε ναγίνεται και η χρήση της πεντάκτινου (μέσα σε ένα προστατευτικό κύκλο) ως φυλακτό και ως σύμβολο υγείας, έρωτα και καλής τύχης (μαζί με τηντοποθέτησητων γραμμάτων SALVSστις γωνίες σύμφωνα με τον Κούπερ, 1978). Η διπλή αυτή αντιμετώπιση μπορεί εύκολα να κατανοηθεί αν μελετηθεί προσεχτικά η δυαδική φύση του ανθρώπινουψυχισμού όπου διαβάλλεται από μια συνεχής αντιπαλότητα(συνειδητό-ασυνείδητο)όπου αυτό που για το ένα είναι λειτουργικό, το αντίθετο ισχύει για τοάλλο.Έτσι και η πεντάκτινος συμβολίζει την πιθανή ένωση των διάσπαρτων στοιχείων τουανθρώπου, ένωση που πραγματοποιείτε μέσα από την χρήση ενός κύκλου. Εδώαξίζεινα σημειώσουμε την σημασία του κύκλου ως μέσο προστασίας έτσι όπως παρουσιάζεται σε κείμενα τελετουργικής μαγείας όπως το Clavicula Salomonis,το Ηeptameron κ.α.
Η χρήση της πεντάκτινου όμως δενείναι ένα στοιχείο που διακρίνεται στην Γηραιά Ήπειρο μονάχα. Για τονΚινέζικο πολιτισμό η πεντάδα αντιπροσωπεύει την εικόνα της φυσική ροή της ζωής,τηςκοσμικής τάξης, καθώς και των 5 στοιχείων της φύσεως(φωτιά-γη-μέταλλο-νερό-ξύλο). Στην προ-Κολομβιανή Αμερική η πεντάκτινοςσυναντάτε, αν και με μια μορφή που θυμίζει λουλούδι! Στην Ιαπωνία αποτελείκομμάτι της Ιαπωνικής τέχνης του πολέμου, συμβολίζοντας τα φρούρια. Σε Νορδικές χώρες του Βορρά, η πεντάλφα σκαλίζεται στις πόρτες ως μέτρο προστασίας προς τακακά πνεύματα και στην μαγεία. Στην σημερινή ακόμη Τουρκία διακρίνεταιπ άνωστην εθνοσημαία η μορφή της ημισελήνου και ενός πεντάκτινου που όμως δεν συμπεριλαμβάνει τις εσωτερικές γραμμές. Εδώ αξίζει να συμπληρώσουμ ελίγο ακόμητις προηγούμενε αναφορές. Όπως προαναφέραμε λοιπόν, η σύνδεση του πλανήτη Αφροδίτη και της πεντάκτινου γινόταν στις ανατολικές-αραβικές χώρες(σύνδεσηπου αφορά την μια πλευρά της θεότητας, αυτή του πολέμου και της δύναμης) Ήτανλοιπόν αυτό το σύμβολο που διέκριναν οι δυτικοί σταυροφόροι όταν έφτασαν σταΙεροσόλυμα, και ήταν αυτό το σύμβολο που υιοθέτησαν και αυτοί στηνπροσπάθεια τους να πάρουν λίγο από τις δυνάμεις του εχθρικού στρατού! Αναφορικά τώρα μετην ημισέληνο που αποτελεί το άλλο μισό της όλης σημαίας, πρέπει να θυμηθούμε την απαγόρευση της αναπαράστασης των θείων που υπάρχει στον ισλαμισμό.Αυτό όμως που συμβαίνει είναι πως η αριθμητική αξία του ονόματος του Θεού (Αλλάχ) που είναι 66 είναι ίδια με την λέξη λαλάχ (τουλίπα) που αποτελεί διακοσμητικό σε πολλές κορυφές τεμενών, καθώςκαι της λέξης χιλάχπου σημαίνειημισέληνος.
Στην αρχαία Αιγυπτιακή ιερογλυφική από την άλλη μεριά, υπάρχει διάσπαρτα η απεικόνιση ενόςπεντάκτινουαστεριού όμως η πυγή και ο συμβολισμός του μοιάζει να διαφεύγει απόαυτή που προαναπτύξαμε. Συγκεκριμένα πιστεύεται πως βασισμένη στην μορφή τωνθαλάσσιωναστερίων, οι αιγύπτιοι απεικονίζανε με αυτή την μορφή τους αστερισμούς δημιουργώντας έτσι την εικόνα μιας ουράνιας θάλασσας μέσα στην οποία κυλά τοπλοίο του θεού Ήλιου Ρα. Μια πιθανή συσχέτιση μονάχα του ανθρώπου (έτσι όπως αναπτύχθηκε στην δύση) και των πεντάκτινων αιγυπτίων αστεριών βρίσκεταιίσωςστο γεγονός του ότι τα αστέρια αποτελούσαν τις φωτεινές ψυχές που κατοικούν ανάμεσα στους θεούς.
Τέλος, στην Αρθουριανή μυθολογίααναγνωρίζουμε την πεντάκτινο στο ιπποτικό έμβλημα του Σερ Γκάγουεν. Γιατουςμελετητές μάλιστα του Αρθούριου μύθου, έχει ενδιαφέρον η παρατήρηση πως οι ιππότες της αναζήτησης (και μέσα από τις ιστορίες της εξέλιξης τους)Αρθούρος-Γκάγουεν-Λάνσελοτ-Πέρσιβαλ αποτελούν το τετράγωνο της προσωπικότητας. Μαζί λοιπόν με την παρουσία του σερ Γκάλαχαντ διαμορφώνετε ένα εικονικό πεντάκτινο, σύμβολο της ολοκληρωμένης προσωπικότητας.
Η συσχέτιση μεταξύ δαιμονικών δυνάμεων και τηςπεντάκτινουδιακρίνετε από την εποχή των μεσαιωνικών Grimoires όπου η χρήση προστατευτικών σφραγίδων πραγματοποιούνταν για την προστασία απόδαίμονες. Στο Σχετικά με την Μονάς (1591) του G. Bruno, διαβάζουμε: «Διότι η φιγούρα του ανθρώπου είναιπεριορισμένη από 5 εξωτερικά σημεία, η άνανδρη φυλή των μαύρων μάγων πραγματοποιούν επιτυχημένα ξόρκια διαμέσου του πενταγράμμου.»Η αντιστροφή του πενταγράμμου μαρτυρά την αντιστροφή της φύσης του ανθρώπου και σαν έτσι σαφώς αποκτά συσχέτιση με την Εωσφορική τάση προς την αποστροφή τουΘείουΛόγου. Η σύγχρονη θεώρηση της πεντάκτινου ως κάτι το αρνητικό πάντως,είναιμάλλον αποτέλεσμα 2 παραγόντων i) της απλοϊκής στάσης που κρατάνε τα media απέναντι σε θέματαεσωτερισμού. Έτσι αντί να καταγράφουν/αναμεταδίδουνν ειδήσεις, τις αλλοτριώνουν. ii) Όπως είχεπροαναφερθεί,η εμπόλεμη επαφή Χριστιανικής δύσης και Ισλάμ είχε ως αποτέλεσμα τηνυιοθέτησητων πρώτων της πεντάκτινου, ενός συμβόλου που ποτέ δεν είχε χάσει τηνπυγή της,αυτή δηλαδή των αλλόθρησκων. Εύλογα λοιπόν (όπως σήμερα πλέον το ηλιακόσύμβολοτης σβάστικας συνοδεύεται δυστυχώς από την βαρβαρότητα τουφασισμού), ηπεντάκτινος συνοδευτικέ από ένα κλίμα αρνητικότητας και δεισιδαιμονίας.
Γυρνώντας τώρα πάλι πίσω στο θέμα του Σατανισμού,επιστρέφουμε σε ένα θέμα που αληθινά βρίσκεται υπό εξέλιξη. Η Εκκλησίατου LaVey γνώρισε από το 1975ακόμη την πρώτη αποστασία με την ίδρυση από μερικά πρώην μέλη της, τονΝαό τουΣεθ. Η αντίθεση στον Χριστιανισμό συνεχίζει να υπάρχει και εδώ όμως τοστοιχείοτων θυσιών και των τελετών δεν υπάρχουν αφού γίνεται αποχή από κάθεμορφή βίας!Εν τω μεταξύ οι πιστοί του ναού αναμένουν την έλευση του αρχαίου θεούΣεθ πουαποτελούσε για τους Αιγυπτίους την αντίπαλη μορφή του θεού Όσιρι και Ώρου. Φυσικά πέρα από αυτή την κίνηση εμφανίζονται συνεχώς νέες οργανώσεις που ξεμυτίζουν απροειδοποίητα αντλώντας μέλη και διαφημιστική δύναμη ακόμηκαι απότο διαδύκτιο όπου ο Σατανάς μοιάζει να βρήκε ένα καλό τόπο διαμονής.Έτσι έχουμε την Σατανιστική Παγκόσμια Τάξη (ελεύθερη οργάνωση με έδρα τις Η.Π .Α.όπου αντιτίθεται στα σχολεία και αποζητά την παγκόσμια κυριαρχία τουΣατανά),το Τάγμα του Μαύρου Δισκοπότηρου (όπου ο περιβάλει μια άκρατη μυστικοπάθεια),την Εκκλησία της Μεταβίβασης (όπου Χριστός και Σατανάς αποτελούν δυοπλευρέςτης ίδιας καταστρεπτικής μορφής), τον Καταχθόνιο Κύκλο (επιδιώκουν τηνενοποίηση των μικρών σατανιστικών ομάδων όλου του πλανήτη) και πολλέςάλλεμικρές ή μεγάλες ομάδες αποκρυφισμού με βαρύγδουπα αρχαιοπρεπή ονόματα και ασαφής ιδεολογίες!
Η σίγουρη εξέλιξη πάντως της σατανολατρείας είναι ο σύγχρονος οργανωμένος Σατανισμός με ποικίλες μορφές έκφρασης που σχεδόν πάντα όμως θα αποτελεί μια αντιθετική πράξη, ένα αντιστάθμισμα ίσως προς σεμια ήδηκουρασμένη Χριστιανική Εκκλησία η οποία συνεχίζει να βλέπει παντούεχθρούς καιαιρέσεις (αν και ο σχηματισμός του Παγκοσμίου Συμβουλίου Θρησκειώνμοιάζει νααποτελεί ένα άνοιγμα και μια κίνησηφιλίας απέναντι στους άλλοτε απίστους). Η στάση του όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι ενάντια μας μοιάζει όμως ναυφίσταται ακόμη. Μάλιστα η φράση αυτήακούστηκεκαι από τον πρόεδρο Bush τοννεότερο, το 2001, όταν εκτός από αυτήν την δήλωση, βάπτισε τηντρομοκρατία του Bin Laden ως «evil» δημιουργώντας έτσι μια νέα ιερό-εξεταστική στάση πολιτικής όπου κυνηγά μια μάλλον σύγχρονηέκδοση τουσατανά-επαναστάτη-τρομοκράτη. Αν επομένως ο Διάβολος αποτελεί ένα κομμάτι της Γιουγκιανής Σκιάς του ανθρώπου, αν δηλαδή ο άνθρωπος λόγο τηςψυχολογίας τουπροβάλει των εσωτερικό του κόσμο στο ίδιο το σύμπαν, τότε ίσως όσο θαυπάρχουναλλαγές στην ποιότητα της ανθρώπινης ψυχολογίας, έτσι και ο Σατανάς,και κατά επέκταση και οι φίλο-σατανιστικές ομάδες, θα αλλάζουν διαρκώς μορφή.
Βιβλιογραφία
Stanford P. Η βιογραφία του Διαβόλου.Θεσσαλονίκη εκδ. Αρχέτυπο, 2000.
Οι θρησκείες. Αθήνα εκδ. Εκδοτική Αθηνών, 1992.
Συλλογικό Δρόμοι της γνώσης. Θεσσαλονίκη εκδ. Αρχέτυπο, 2001.
Συλλογικό Μυστικές εταιρίες. Θεσσαλονίκη εκδ. Αρχέτυπο, 1998.
BaigentM. Leigh R. The elixir and the stone. A history of magic and alchemy. London. Penguin, 1998.
Guiley R. E. Εγκυκλοπαίδεια μυστικιστικών και παραφυσικών εμπειριών. Αθήνα εκδ. Anubis, 1994.
Clavicula Salomonis.(English translation 1916), 1999.
Hall J. Illustrated dictionary of symbols in Eastern and Western art. London.Murray J.,1997.
Κούπερ Τ. Λεξικό παραδοσιακών συμβόλων. (π.ε.1978) Αθήνα εκδ. Πύρινος Κόσμος,1992.
Owusu H. Symbolsof Egypt. (f.e. 1998) New York. Sterling, 2000.
Liungman C. G. Dictionary of symbols.(f.e. 1974) New York. Starling, 1994.
Becker U. Thecontinuum encyclopedia of symbols. (f.e. 1992) New York.Continuum,2000.
Cirlot J. E. Το λεξικό των συμβόλων. (π.ε. 1995) Αθήνα εκδ. Κονιδάρη,1995.
Συλλογικό Συμβολισμός και αναζήτηση. Αθήνα εκδ. Ιάμβλιχος, 1993.
Roob A. Alchemy and Mysticism. Italy. Taschen, 1997.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου