Ουάσινγκτον
Ενας πρωτοπλανητικός δίσκος που ετοιμάζεται να «γεννήσει» ουράνια σώματα γύρω από ένα νεαρό άστρο σε ένα ηλιακό σύστημα σχετικά κοντά στο δικό μας φαίνεται να περιέχει νερό σε τεράστιες ποσότητες _ τόσο ώστε θα μπορούσε να «γεμίσει» χιλιάδες φορές τους ωκεανούς της Γης.
Η ανακάλυψη, πρωτοφανής στα χρονικά της διαστημικής παρατήρησης, ενισχύει τη θεωρία ότι ο πλανήτης μας απέκτησε τον υδάτινο πλούτο του χάρη στους κομήτες ενώ παράλληλα υποδηλώνει ότι οι κόσμοι που μπορούν να φιλοξενήσουν τη ζωή δεν είναι τελικά τόσο σπάνιοι στο Σύμπαν.
Υλικά δημιουργίας πλανητών
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αστροφυσικοί εντοπίζουν νερό σε έναν πρωτοπλανητικό δίσκο _ τον δίσκο από αέρια και σκόνη που δημιουργείται γύρω από τα άστρα στα πρώτα στάδια του σχηματισμού τους και χρησιμεύει ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία των αστεροειδών, των κομητών και των πλανητών.
Οι προηγούμενες παρατηρήσεις όμως το είχαν ανιχνεύσει σε μορφή θερμών υδρατμών στις εσωτερικές παρυφές του δίσκου_ κοντά στο άστρο _ και όχι στα εξωτερικά στρώματα από τα οποία σχηματίζονται οι πλανήτες. Η θέση και η «αέρια» κατάστασή του δεν υποδήλωναν δηλαδή απαραίτητα την ύπαρξή του σε ικανή μορφή και ποσότητα ώστε να «περάσει» στα ουράνια σώματα που θα δημιουργούνταν από τον δίσκο.
Ψυχρό και άφθονο
Η νέα μελέτη, η οποία διενεργήθηκε από διεθνή ομάδα επιστημόνων με κύριο ερευνητή τον Μίχελ Χογκερχάιντε από το Αστεροσκοπείο του Λάιντεν στην Ολλανδία, ανίχνευσε για πρώτη φορά το νερό στις εξωτερικές παρυφές ενός πρωτοπλανητικού δίσκου, σε μορφή κόκκων πάγου και σε άφθονες ποσότητες. Ο δίσκος αυτός περιβάλλει το νεαρό άστρο TW που βρίσκεται στον αστερισμό της Υδρας και απέχει περίπου 175 έτη φωτός από τη Γη.
Όπως περιγράφουν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους στην επιθεώρηση «Science», αυτό επετεύχθη χάρη στη χρήση του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Herschel και την υιοθέτηση μιας νέας μεθόδου «αναζήτησης». Αυτή αφορά τον εντοπισμό μιας ιδιαίτερης χημικής «υπογραφής» που εκπέμπουν τα μόρια του πάγου όταν συγκρούονται με φωτόνια υπεριωδών ακτίνων που εκπέμπονται από το άστρο.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, ο πλανητικός δίσκος του TW της Υδρας περιέχει αποθέματα νερού σε μορφή πάγου που είναι αρκετές χιλιάδες φορές πολλαπλάσια από την υδρόσφαιρα της Γης.
Νερό από κομήτες
Η νέα παρατήρηση έρχεται να προσφέρει ένα ακόμη στοιχείο υπέρ της θεωρίας ότι το νερό μεταφέρθηκε στον πλανήτη μας από κομήτες που συγκρούστηκαν με αυτόν κατά την πορεία του σχηματισμού του. Πριν από δυο εβδομάδες η θεωρία αυτή είχε ενισχυθεί επίσης από την ανακάλυψη ότι ο κομήτης Hartley 2 έχει την ίδια χημική σύσταση με τους ωκεανούς της Γης.
«Η ανίχνευση νερού κολλημένου σε κόκκους σκόνης μέσα στον πρωτοπλανητικό δίσκο μπορεί να δείχνει γεγονότα παρόμοια με τα όσα συνέβησαν κατά την εξέλιξη του δικού μας πλανητικού συστήματος» εξήγησε ο κ. Χογκερχάιντε στο σχετικό δελτίο Τύπου. «Αυτός μπορεί να αποτελεί έναν κύριο μηχανισμό μεταφοράς νερού στα πλανητικά σώματα».
Ζωή αλλού
Επίσης ενισχύει τις πιθανότητες της ύπαρξης εξωγήινης ζωής αφού υποδηλώνει ότι ο σχηματισμός πλανητών με υδάτινο περιβάλλον ενδέχεται να αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στο Σύμπαν.
«Η ανακάλυψή μας μάς λέει ότι τα συστατικά που είναι απαραίτητα για τη ζωή είναι παρόντα σε ένα σύστημα προτού γεννηθούν οι πλανήτες» τόνισε ο Τεντ Μπέργκιν, αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Είχαμε την υποψία ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει, τώρα όμως το γνωρίζουμε επειδή το ανιχνεύσαμε άμεσα. Μπορούμε να το δούμε».
Από την πλευρά της η Ρέιτσελ Εικσον του Ινστιτούτου Εξωπλανητών της NASA στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε στο περιοδικό «New Scientist»: «Αν αυτό ισχύει για όλα τα συστήματα, τότε οπωσδήποτε υπάρχει πολύ νερό γύρω μας. Αυτό ίσως αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης ζωής σε αυτούς τους πλανήτες».
Ενας πρωτοπλανητικός δίσκος που ετοιμάζεται να «γεννήσει» ουράνια σώματα γύρω από ένα νεαρό άστρο σε ένα ηλιακό σύστημα σχετικά κοντά στο δικό μας φαίνεται να περιέχει νερό σε τεράστιες ποσότητες _ τόσο ώστε θα μπορούσε να «γεμίσει» χιλιάδες φορές τους ωκεανούς της Γης.
Η ανακάλυψη, πρωτοφανής στα χρονικά της διαστημικής παρατήρησης, ενισχύει τη θεωρία ότι ο πλανήτης μας απέκτησε τον υδάτινο πλούτο του χάρη στους κομήτες ενώ παράλληλα υποδηλώνει ότι οι κόσμοι που μπορούν να φιλοξενήσουν τη ζωή δεν είναι τελικά τόσο σπάνιοι στο Σύμπαν.
Ανιχνεύθηκε σε δίσκο σχηματισμού πλανητών σε νεαρό άστρο όχι μακριά από τη Γη
Απεικόνιση του νέφους από υδρατμούς και σκόνη γύρω από το νεαρό άστρο TW της Υδρας Το νερό σε μορφή πάγου που περιλαμβάνει θα μπορούσε να προσφέρει νερό στους πλανήτες που θα σχηματιστούν από αυτό. Credit NASA/JPLCaltech/T,Pyle
Υλικά δημιουργίας πλανητών
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αστροφυσικοί εντοπίζουν νερό σε έναν πρωτοπλανητικό δίσκο _ τον δίσκο από αέρια και σκόνη που δημιουργείται γύρω από τα άστρα στα πρώτα στάδια του σχηματισμού τους και χρησιμεύει ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία των αστεροειδών, των κομητών και των πλανητών.
Οι προηγούμενες παρατηρήσεις όμως το είχαν ανιχνεύσει σε μορφή θερμών υδρατμών στις εσωτερικές παρυφές του δίσκου_ κοντά στο άστρο _ και όχι στα εξωτερικά στρώματα από τα οποία σχηματίζονται οι πλανήτες. Η θέση και η «αέρια» κατάστασή του δεν υποδήλωναν δηλαδή απαραίτητα την ύπαρξή του σε ικανή μορφή και ποσότητα ώστε να «περάσει» στα ουράνια σώματα που θα δημιουργούνταν από τον δίσκο.
Ψυχρό και άφθονο
Η νέα μελέτη, η οποία διενεργήθηκε από διεθνή ομάδα επιστημόνων με κύριο ερευνητή τον Μίχελ Χογκερχάιντε από το Αστεροσκοπείο του Λάιντεν στην Ολλανδία, ανίχνευσε για πρώτη φορά το νερό στις εξωτερικές παρυφές ενός πρωτοπλανητικού δίσκου, σε μορφή κόκκων πάγου και σε άφθονες ποσότητες. Ο δίσκος αυτός περιβάλλει το νεαρό άστρο TW που βρίσκεται στον αστερισμό της Υδρας και απέχει περίπου 175 έτη φωτός από τη Γη.
Όπως περιγράφουν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους στην επιθεώρηση «Science», αυτό επετεύχθη χάρη στη χρήση του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Herschel και την υιοθέτηση μιας νέας μεθόδου «αναζήτησης». Αυτή αφορά τον εντοπισμό μιας ιδιαίτερης χημικής «υπογραφής» που εκπέμπουν τα μόρια του πάγου όταν συγκρούονται με φωτόνια υπεριωδών ακτίνων που εκπέμπονται από το άστρο.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, ο πλανητικός δίσκος του TW της Υδρας περιέχει αποθέματα νερού σε μορφή πάγου που είναι αρκετές χιλιάδες φορές πολλαπλάσια από την υδρόσφαιρα της Γης.
Νερό από κομήτες
Η νέα παρατήρηση έρχεται να προσφέρει ένα ακόμη στοιχείο υπέρ της θεωρίας ότι το νερό μεταφέρθηκε στον πλανήτη μας από κομήτες που συγκρούστηκαν με αυτόν κατά την πορεία του σχηματισμού του. Πριν από δυο εβδομάδες η θεωρία αυτή είχε ενισχυθεί επίσης από την ανακάλυψη ότι ο κομήτης Hartley 2 έχει την ίδια χημική σύσταση με τους ωκεανούς της Γης.
«Η ανίχνευση νερού κολλημένου σε κόκκους σκόνης μέσα στον πρωτοπλανητικό δίσκο μπορεί να δείχνει γεγονότα παρόμοια με τα όσα συνέβησαν κατά την εξέλιξη του δικού μας πλανητικού συστήματος» εξήγησε ο κ. Χογκερχάιντε στο σχετικό δελτίο Τύπου. «Αυτός μπορεί να αποτελεί έναν κύριο μηχανισμό μεταφοράς νερού στα πλανητικά σώματα».
Ζωή αλλού
Επίσης ενισχύει τις πιθανότητες της ύπαρξης εξωγήινης ζωής αφού υποδηλώνει ότι ο σχηματισμός πλανητών με υδάτινο περιβάλλον ενδέχεται να αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στο Σύμπαν.
«Η ανακάλυψή μας μάς λέει ότι τα συστατικά που είναι απαραίτητα για τη ζωή είναι παρόντα σε ένα σύστημα προτού γεννηθούν οι πλανήτες» τόνισε ο Τεντ Μπέργκιν, αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Είχαμε την υποψία ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει, τώρα όμως το γνωρίζουμε επειδή το ανιχνεύσαμε άμεσα. Μπορούμε να το δούμε».
Από την πλευρά της η Ρέιτσελ Εικσον του Ινστιτούτου Εξωπλανητών της NASA στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε στο περιοδικό «New Scientist»: «Αν αυτό ισχύει για όλα τα συστήματα, τότε οπωσδήποτε υπάρχει πολύ νερό γύρω μας. Αυτό ίσως αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης ζωής σε αυτούς τους πλανήτες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου