Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

ΔΝΤ και Ελλάδα: Οικονομικοί και Γεωπολιτικοί συσχετισμοί ένα χρόνο μετά

 Απόστολος Αντωνάκης

Πέρασε κάτι περισσότερο από ένας χρόνος όταν η Ελλάδα οδηγήθηκε «σιδηροδέσμια» από τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η αμφιλεγόμενη ευρωπαϊκή στήριξη μ’ έναν δυσνόητο μηχανισμό προς την τρικλίζουσα ελληνική οικονομία και η Δαμόκλειος Σπάθη του ΔΝΤ να αιωρείται πάνω της βύθισαν  -κατά το χρονικό διάστημα που παρήλθε- την χώρα στην απόγνωση.

Ακόμα και σήμερα είναι πολύ δύσκολο για τον οποιοδήποτε ουδέτερο παρατηρητή να υιοθετήσει μία τεκμηριωμένη άποψη σχετικά με τις πραγματικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες οι ισχυροί Ευρωπαίοι εταίροι οδήγησαν την Ελλάδα ουσιαστικά υποδουλωμένη και τυπικά χωρίς όρους στα νύχια των δανειστών της.
Οι αυτοσχέδιοι «μηχανισμοί στήριξης» της Ευρωζώνης, όπως αποδεικνύεται σήμερα δεν αποτέλεσαν για την ελληνική οικονομία τίποτα περισσότερο από μια παρανυχίδα βοήθειας, καθώς στην πραγματικότητα οι ισχυροί στην Ευρωζώνη πασχίζουν εδώ και αρκετούς μήνες να θωρακίσουν τις δικές τους οικονομίες έχοντας μάλλον προαποφασίσει για την επερχόμενη τύχη της Ελλάδας.
Να είναι δηλαδή εκείνοι προστατευμένοι -σε ότι αφορά στην οικονομία τους-  την χρονική στιγμή που θα αποφασιστεί –κάτω από οποιαδήποτε πρόφαση-η αναγγελία πτώχευσης της Ελλάδας  και η αποπομπή της από το ευρώ.
Το συγκεκριμένο σενάριο , αν και μοιάζει υπερβολικά συνωμοσιολογικό, θα μπορούσε να είναι και πραγματικό μέσα σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον γεμάτο από αναταράξεις , διαφωνίες αλλά και εύθραυστες συμμαχίες.
Στην χώρα μας μέσα σ’ ένα καλοφτιαγμένο φοβικό πεδίο, η κυβέρνηση που παρέκαμψε αρκετές δημοκρατικές και συνταγματικές διαδικασίες προκειμένου να υπογράψει άρον άρον το μνημόνιο (MEMORANDUM) και τους απεχθείς όρους του, επιχειρεί αλλεπάλληλα επικοινωνιακά τεχνάσματα προκειμένου να υποκρύψει την αλήθεια. Όροι όπως «οικονομική κατάρρευση», «ελεγχόμενη πτώχευση», «εξοστρακισμός από την Ευρωζώνη», «ολική υποβάθμιση της δανειοληπτικής ικανότητας», «κούρεμα του χρέους και επιμήκυνση της αποπληρωμής του με σκληρά ανταλλάγματα», «επιστροφή στην δραχμή» ακούγονται συχνά πιθανότατα από μεθοδευμένες κυβερνητικές διαρροές οι οποίες και να επιδιώκουν: α)να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για τα χειρότερα μέτρα που θα επιβληθούν
β)να μελετήσουν σε συνεργασία με την Τρόικα το μέγεθος των αντιδράσεων της Ελληνικής κοινωνίας για να λειάνουν όπου είναι εφικτό τις γωνίες των σκληρών αποφάσεών τους.
Σε αυτό το ζοφερό πολιτικό περιβάλλον, είναι πολύ πιθανόν η Ελλάδα να αποτελεί ταυτόχρονα και πεδίο «ειδικών δοκιμών» της επελαύνουσας παγκοσμιοποίησης στην οποία αναφέρθηκε σε ομιλία του και ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον όρο «παγκόσμια διακυβέρνηση», χωρίς βέβαια να εξηγεί τη σχέση της χώρας μας  με αυτή.
Ενώ συμβαίνουν αυτά στο εσωτερικό, οι μέχρι σήμερα γεωπολιτικές εξελίξεις στην Μεσόγειο, στη Βαλκανική, στη Βόρεια Αφρική και στην Ασία συντείνουν στο συμπέρασμα ότι βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη η  εφαρμογή της Νέας Τάξης πραγμάτων γνωστότερη πλέον με την ονομασία «Παγκοσμιοποίησης» και η οποία κορυφώνεται σήμερα στη δικιά μας γειτονιά ίσως επειδή  η περιοχή αποτελεί από την αρχαιότητα έναν από τους σπουδαιότερους γεωστρατηγικούς κόμβους.
Ο νέος παγκόσμιος χάρτης
Οι μεγάλες δυνάμεις (Μ.Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, ΗΠΑ και Κίνα) ερίζουν εδώ και χρόνια για τη δημιουργία της Ευρασιατικής ζώνης με τις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν την Τουρκία και το Ιράν-άμεσα ή έμμεσα-ως αντίρροπες δυνάμεις για τον περιορισμό της Ρωσικής περιφερειακής κυριαρχίας.
Παρ΄ όλα όσα ακούγονται, η αποσταθεροποίηση μίας εκ των δύο χωρών θα δημιουργούσε μεγάλα εμπόδια στην προώθηση των αμερικανικών οικονομικών, στρατηγικών και άλλων συμφερόντων.
Ασύμβατος παράγοντας στις γεωπολιτικές εξελίξεις, είναι η γιγαντούμενη Κίνα η οποία θα επιχειρήσει περισσότερο τολμηρά να καταστεί ο βασικός πρωταγωνιστής στην περιοχή.
Για τους περισσότερους στρατηγικούς αναλυτές η συγκεκριμένη εποχή-εκείνη όπου θα κυριαρχεί η Κίνα- πλησιάζει με τους περισσότερους μουσουλμανικούς λαούς να βρίσκουν βολικότερη και ασφαλέστερη μία συμμαχία και συνεργασία με τον αναδυόμενο γίγαντα της Ασίας.
Οι ΗΠΑ, (έχοντας διευθετήσει επί του παρόντος τις σχέσεις τους με την Κίνα) είναι προφανές ότι θα εκμεταλλευτούν με την πρώτη ευκαιρία το γεγονός ότι η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν δεν επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους αποκλειστικά στα μελλοντικά οικονομικά οφέλη αλλά κινούνται με βάση τις ιστορικές καταβολές τους που οδηγούν σε εχθρότητες και ενδεχόμενες πολεμικές εμπλοκές.
Όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τη Ρωσία και την Τουρκία, όπου η εχθρότητα μεταξύ των δύο χωρών – έστω κι αν δεν πολυσυζητείται- είναι δεδομένη και αγγίζει τα όρια της εμμονής.
Σε αυτήν την περίπτωση, δηλαδή της σύγκρουσης των δύο χωρών και την εμπλοκή στην μεταξύ τους διένεξη  και άλλων δυνάμεων, το μέλλον της Τουρκίας θα είναι προδεδικασμένο. Οχι μόνο από την μεγάλη διαφορά ισχύος, αλλά και εξαιτίας της αναγκαστικής κατακερματιστικής πολιτικής που επιβάλλεται αργά και σταθερά, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, σε επικυριαρχικά κράτη που αποτελούνται από φυλετικά μωσαϊκά(Γιουγκοσλαβία, Σοβιετική Ένωση κλπ).
Γύρω από αυτό το γεωστρατηγικό –ενδιαφέρον θέμα αναφέρεται στο αποκαλυπτικό πόνημά του ο Χένρι Κίσινγκερ «Η τεχνική αποσταθεροποίησης των κρατών» που εκδόθηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Λονδίνο το 1995 και θεωρείται ο κατεξοχήν οραματιστής του κατακερματισμού  των εθνοκεντρικών περιφερειακών δυνάμεων.
Ο Χ.Κίσινγκερ, όσο αντιπαθής κι αν είναι για τις ιδέες και την πολιτική του σε αρκετούς λαούς, αναλύει ευκρινέστατα την σκοπιμότητα και το όφελος από τον διαμελισμό μεγάλων περιφερειακών κρατών (όπως η Τουρκία) και στη δημιουργία μικρότερων κρατιδίων υπό την μορφή γεωγραφικών ενοτήτων, κάτι στο οποίο έχει επενδύσει η Νέα Τάξη. Συνεπώς είναι μάλλον αδύνατον η Τουρκία να αποφύγει και τον δικό της διαμελισμό με βάση πάντα την συγκεκριμένη στρατηγική φιλοσοφία, κίνδυνος που είναι για την ίδια πλέον ορατός ύστερα από την όξυνση των σχέσεών της  με το Ισραήλ.
Η επιμονή της Τουρκίας να διεκδικήσει με βίαιο τρόπο μερίδιο από τον ενεργειακό υποθαλάσσιο πλούτο στην Κυπριακή ΑΟΖ, πιθανόν να την οδηγήσει σε αδιέξοδα και υπεροπτικά λάθη τα οποία ενίοτε «κυοφορεί» ως κατάλοιπα της Οθωμανικής υπεροψίας της.
Ωστόσο μία ανάφλεξη στην περιοχή, με την συμμετοχή αλλά και χωρίς αυτήν της Ελλάδας θα πυροδοτούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις κυρίως στις Β.Αφρικανικές χώρες που έχουν ακόμα νωπά τα τραύματα από τις εξεγέρσεις τους που τις έχουν αποσταθεροποιήσει.
Η Ελλάδα, η οποία θα μπορούσε να επιτελέσει ένα καθοριστικό ρόλο σε ενδεχόμενες θερμές εξελίξεις, βρίσκεται σε αδυναμία λόγω της οικονομικής της συμφόρησης, κάτι για το οποίο ίσως να συναίνεσαν οι παγκόσμιες ισχυρές ελίτ οι οποίες ουσιαστικά επιβάλλουν τα νέα δεδομένα στον κόσμο μας.
Τριμερής Επιτροπή, Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων των ΗΠΑ, Λέσχη Μπίλντεμπεργκ, Αμερικανικό Πεντάγωνο, Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είναι μερικοί μόνο από τους εξουσιαστικούς χώρους που προαποφασίζουν και σχεδιάζουν τις επερχόμενες εξελίξεις.
Ρωσία και Κίνα
Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, προήλθε μεν ένα ιδεολογικό κενό το οποίο ωστόσο δεν στρέβλωσε την γεωπολιτική γραμμή της Ρωσίας. Η συγκεκριμένη χώρα καμαρώνει φανερά σήμερα διότι συγκαταλέγεται στις δύο μεγαλύτερες στρατιωτικές υπερδυνάμεις (ΗΠΑ-ΡΩΣΙΑ) με τις ΗΠΑ όμως να έχουν πραγματοποιήσει την πρόοδό τους με μία σαφέστατα πολύ ανώτερη οικονομία συγκριτικά με την Ρωσία που αντιπάλεψε με τον εθνικισμό την μιζέρια της αλλά και τα ποικίλα εσωτερικά προβλήματά της.
Κι επειδή οι Ρωσικές ηγεσίες ουδέποτε αμφισβήτησαν την σπουδαιότητα της στρατιωτικής υπεροχής, ως μέσον για να ασκήσουν την επιρροή τους στις παγκόσμιες εξελίξεις, δεν εγκατέλειψαν ποτέ την έρευνα στην τεχνολογία και την τεχνολογική εξέλιξη σε εφαρμογές για την ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας.
Η Μόσχα κατά βάθος θέλει να επανακτήσει την χαμένη αίγλη της και να καταστεί ξανά μία λαμπερή δύναμη με παγκόσμια ακτινοβολία.
Πρώτος στόχος της Ρωσίας είναι να επαναπροσδιορίσει την επιρροή της σε όλες τις χώρες που συναποτελούσαν κάποτε την Σοβιετική Ένωση. Αναβαθμίζοντας σταδιακά την οικονομία της, εκμεταλλευόμενη την υπερ-επάρκειά της σε ενεργειακό πλούτο, βιομηχανικό και πολεμικό εξοπλισμό η Ρωσία υπό τον Βλαδίμηρο Πούτιν ως ηγετική κεφαλή, έχει ήδη κερδίσει αρκετό χαμένο έδαφος.
Σήμερα επαναπροσδιορίζει προσεκτικά τις σχέσεις της με χώρες στην Ευρώπη και στην Ασία έχοντας βέβαια πάντοτε το πρόβλημα της άνετης και ελεύθερης πρόσβασης στην θάλασσα της Μεσογείου.
Όντας όμως σε ευθυγράμμιση συμφερόντων με το Ισραήλ εκείνο που έχει να διερευνήσει άμεσα η Ρωσία είναι πρώτιστα οι σχέσεις της με την Κίνα και δευτερευόντως με τα μεγάλα Ευρωπαϊκά κράτη όπου οι συμφωνίες της με αυτά ανέκαθεν ισορροπούσαν σε τεντωμένο σχοινί.
Από την άλλη πλευρά, η Κίνα, ακολουθώντας γρήγορους οικονομικούς ρυθμούς, έχει ήδη καταστεί υπερδύναμη ικανή να ταράξει τα «λιμνάζοντα ύδατα» μέσα από την παγκόσμια οικονομία αλλά και με άλλους πλέον τρόπους.
Αναμένεται να επιδιώξει να διεισδύσει στους ενεργειακούς πόρους των ανεξάρτητων κρατών που περιβάλλουν την Ρωσία κάτι το οποίο εφόσον επιτευχθεί θα ανατρέψει επικίνδυνα πολλές από τις υπάρχουσες ισορροπίες.
Προς τούτο φροντίζει με συνέπεια τις επιρροές της με τα έθνη της Νοτιοανατολικής Ασίας τα οποία συνασπίζονται γύρω της στην ASEAN (ένωση νοτιοανατολικών εθνών) προκειμένου να ισορροπήσουν απέναντί της και τα οποία  ζητούν τακτικά χείρα βοηθείας από τις πρόθυμες ΗΠΑ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ωστόσο, είναι πολύ προσεκτικές σε κινήσεις και αποφάσεις που αφορούν ασιατικές χώρες διότι μία άμεση αναμέτρηση με την Κίνα θα την απομόνωνε ουσιαστικά από τη Ασία. Ο ισχυρός «παίκτης» της Ασίας είναι αναμφισβήτητα η Κίνα η οποία μόλις εξασφαλίσει τις συμμαχίες που την ενδιαφέρουν θα ασχοληθεί με τις παγκόσμιες επεκτατικές-γεωπολιτικές βλέψεις της.
Η παρουσία της άλλωστε στην Ευρώπη είναι ήδη αισθητή και δεν αμφισβητείται από κανέναν το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση νοιώθει έντρομη την «καυτή ανάσα» της Κίνας να την απειλεί.
Κι αυτό επειδή η πολιτική της Κίνας έχει περισσότερο επικεντρωθεί στην Ευρώπη και την Ρωσία απ’ ότι στις ΗΠΑ τις οποίες αντιμετωπίζει θετικά θεωρώντας τις «αντίβαρο» στην Ρωσία, την Ινδία και την Ιαπωνία.
Για την Κίνα τα επόμενα χρόνια χώρες της κεντρικής Ασίας θα αποτελούν την μόνιμη πηγή κινδύνου.
Η Κιργισία, το Καζακστάν και το Τατζικιστάν που έχουν τουρκόφωνο πληθυσμό συνορεύουν με την κινέζικη περιοχή της Ξινγιάνγκ (Xinjiang) όπου ο μη κινέζικος – μουσουλμανικός πληθυσμός ανέρχεται στο 63%. Εκεί έχουν συμβεί κατά καιρούς ισλαμικές εξεγέρσεις με σοβαρότερες του 1933 και του 1949 όπου περιστασιακά αυτονομήθηκε η Δημοκρατία του Ανατολικού Τουρκεστάν με 7 εκατομμύρια Ουιγούρους (μόνιμος πονοκέφαλος του Πεκίνου) και 1 εκατομμύριο περίπου Κοζάκους. Είναι προφανές ότι το ισλαμικό ζήτημα της περιοχής ενώνει άτυπα σε στρατηγική συμμαχία την Ρωσία και την Κίνα ακόμα και σε μελλοντικές εξελίξεις που θα αφορούν την Ελλάδα στην  περιοχή της Μεσογείου.
Η «πτωχευμένη Ελλάδα»
Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν ως διεισδυτικό μέσο την Τουρκία για να ασκήσουν την εξουσία τους στα Βαλκάνια, είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίον ζημιώνεται συχνά η Ελλάδα.
Η οικονομική εξασθένηση της Ελλάδας ώστε να αυξηθεί η επιρροή της Τουρκίας στις κεντρικές Ασιατικές Δημοκρατίες είναι μάλλον επένδυση χωρίς αντίκρυσμα. Η γεωγραφική σύνδεση της Τουρκίας με την επίμαχη περιοχή είναι αμελητέα παρ’ όλη την πρόθεση της γειτονικής χώρας να αυτοανακηρυχθεί σε ηγέτιδα δύναμη όλων των μουσουλμανικών κρατών.
Στην κεντρική Ασία όπου κυριαρχούν οι σουνίτες, οι χώρες της εξαρτώνται κυρίως από την Ρωσία. Είναι λογικό λοιπόν να θέλουν να αναπτύσσουν οικονομικές συναλλαγές μέσω Κασπίας ενώ γειτονεύουν  -σχεδόν- με το Ιράν. Αν η «θυσία» της Ελλάδας αποσκοπεί σε ένα πολυμέτωπο κλοιό προς το Ιράν (μέσω δηλαδή κι από τις χώρες της κεντρικής Ασίας) το αποτέλεσμα θα είναι σε κάθε περίπτωση αρνητικό.
Στον αντίποδα, η προσπάθεια «πολτοποίησης» και ομογενοποίησης χωρών με ιδιαίτερη εθνική ταυτότητα, όπως είναι η Ελλάδα, θα αποδειχθεί μπούμεραγκ, εάν κάποιος θελήσει να μελετήσει προσεκτικά την Ιστορία. Διότι εκείνο που δεν κατανοούν προς το παρόν  οι ισχυροί Ευρωπαίοι ηγέτες είναι ότι η Ελλάδα δεν ανήκει στην Ευρώπη διότι η ίδια η Ελλάδα είναι η Ευρώπη.
Τα αποπνικτικά οικονομικά μέτρα που θα εγείρουν σύντομα ανεξέλεγκτες κοινωνικές αντιδράσεις δεν θα περιοριστούν μόνο στην Ελλάδα, που χρησιμοποιείται ως πρωτογενές πειραματόζωο, αλλά και στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες οι κοινωνικές αναταράξεις είναι ήδη υπαρκτές.
Εκτός αυτού, οι συνέπειες ενός εκτεταμένου θερμού επεισοδίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένουν μη προβλέψιμες ενώ μπορούν να καταστούν ανεξέλεγκτες και για τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες που επενδύουν ακόμα στην ευημερία παραμερίζοντας, δυστυχώς, την διδακτική ιστορία των λαών της Ευρώπης.
Η Ελλάδα παρ’ όλα όσα επισήμως διαδίδονται για την απρόσεκτη οικονομία της μοιάζει περισσότερο ένα θύμα της Νέας Τάξης απ’ ότι μια  χώρα που κατασπατάλησε ασύδοτα τις οικονομικές ενισχύσεις και ευκαιρίες που της δόθηκαν.
Στην μεταψυχροπολεμική εποχή που ακόμα διανύουμε, οι διάφορες σχολές γεωπολιτικής σκέψης στον δυτικό κόσμο κυριαρχούν με τις εξής εκφάνσεις:
Α)την Νέα Τάξη Πραγμάτων που πρωτοδιατυπώθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ George Bush τον πρεσβύτερο
Β)την επικράτηση του δυτικού μοντέλου δημοκρατίας και ελεύθερης αγοράς που εκφράστηκε από τον Francis Fukuyama
Γ)τη θεωρία του κρατικού γεω-οικονομικού ανταγωνισμού που εκφράστηκε από τον Edward Luttwak
Δ)η σύγκρουση των πολιτισμών που εκφράστηκε από τον Samuel Huntington
Ε)η φιλοσοφία του διεθνικού νεοφιλελευθερισμού όπως εκφράστηκε από τις ηγεσίες των G7, ΔΝΤ (IMF) και WTO (παγκόσμιος οργανισμός εμπορίου).
Τα συγκεκριμένα  Think Tanks και οι προαναφερθέντες εξουσιαστικοί χώροι κρύβονται ίσως πίσω από τις αποφασισμένες κυρώσεις εναντίον της Ελλάδας. Αν ιχνηλατήσουμε  προσεκτικά τις σχέσεις της χώρας μας με τους συγκεκριμένους οργανισμούς, θα ανακαλύψουμε κάποιο «ολέθριο» λάθος ή λάθη που την οδήγησαν στη οδυνηρή σημερινή θέση της.
Θα ανακαλύψουμε επίσης και την σχολή περιβαντολλογικής γεωπολιτικής (environmental geopolitics  ή eco-politics) την οποία ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση προσπαθώντας να αντισταθμίσει δυσδιάκριτα οφέλη, με πιθανότερο αποτέλεσμα να διαπράξει ακόμα ένα «ολέθριο» για την δοκιμαζόμενη χώρα μας λάθος…
Who is Who: Ο Απόστολος Αντωνάκης είναι δημοσιογράφος στον Ελεύθερο Τύπο και διευθυντής του περιοδικού “Φαινόμενα”.
Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο εβδομαδιαίο περιοδικό του “Ελεύθερου Τύπου”, τα “Φαινόμενα”.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου